Voor veel mensen is het ingaan van de zomertijd het moment dat de lente écht begonnen is. De bomen worden weer groen, de vogeltjes beginnen vrolijk te fluiten en we hebben lange, zwoele zomeravonden in het verschiet. Maar toch heeft het ingaan van de zomertijd ook nadelen. Het uurtje ‘extra’ licht in de avond kan onze biologische klok namelijk flink verstoren, met uiteenlopende (soms ernstige) gezondheidsrisico’s tot gevolg. In deze blog leggen we je uit waarom ons lichaam moeite heeft met het verzetten van de tijd, wat de nadelige gevolgen voor je gezondheid kunnen zijn en hoe je deze zo veel mogelijk voorkomt.

 

Hoe zat het ook alweer?

Het verzetten van de tijd blijft altijd lastig. Want gaat de klok nu vooruit of achteruit en betekent het dat we een uurtje langer of juist korter kunnen slapen. Een handig ezelsbruggetje: in het VOORjaar gaat de klok een uur VOORuit. Dit betekent dat het ’s avonds een uur langer licht blijft en dat we op de dag van het verzetten van de klok een uurtje minder kunnen slapen.

 

Maakt dat ene uurtje nou echt het verschil?

Vaak worden de effecten van het verzetten van de klok vergeleken met een jetlag. Maar hoe verhoudt een uurtje minder slapen zich tot een tijdsverschil van bijvoorbeeld een halve dag door een verre vliegreis? Wanneer je naar de andere kant van de wereld vliegt, kun je inderdaad flink last krijgen van een verstoring van je interne klok. Toch herstelt dit vaak snel wanneer je lichaam weer went aan de licht-donkercyclus op de plek van je bestemming.

Bij het verzetten van de tijd werkt dit anders en ondervinden mensen vaak zelfs langer jetlag-achtige klachten dan van een jetlag door reizen. Dit heeft ermee te maken dat je biologische klok het lastig vindt om zich aan te passen aan je sociale klok: je biologische klok loopt namelijk op licht. Doordat we ’s avonds een uur langer licht ervaren, laat ons lichaam de processen die ons moe en slaperig maken ook een uur later beginnen. Vervolgens gaat ’s ochtends de wekker juist een uur eerder af dan we gewend zijn, waardoor processen die ons wakker maken, zoals het verhogen van de hartslag en het laten stijgen van de bloeddruk, later op gang komen. Bij veel mensen heeft dit invloed op de kwaliteit van hun nachtrust.

Klachten die ontstaan wanneer je sociale klok niet gelijk loopt met je biologische klok worden ook wel een ‘sociale jetlag’ genoemd. Dit komt overigens ook voor bij mensen (voornamelijk avondmensen) wanneer de tijd niet verzet wordt, maar het is voor deze groep wel extra opletten geblazen, want door het ingaan van de zomertijd kunnen de klachten verergeren.

 

Serieuze gezondheidsklachten

De klachten die het verzetten van de tijd veroorzaken variëren van onschuldig, zoals een flink ochtendhumeur op de maandagochtend, tot zeer ernstig, bijvoorbeeld hartinfarcten. Dit laatste komt vooral voor onder ouderen. Uit zowel een Zweeds onderzoek als een Amerikaans onderzoek blijkt dat het aantal hartinfarcten in de periode kort na het ingaan van de zomertijd toeneemt. In het Amerikaanse onderzoek bleek zelfs dat op de maandag na het ingaan van de zomertijd 24% meer hartaanvallen werden gemeld. Ook waarschuwt het RIVM in een uitgebreid rapport naar de gezondheidseffecten van het ingaan van de zomertijd, voor serieuze psychische klachten.

 

Wat doe je er tegen?

Gelukkig zijn er wel manieren om de effecten van het verzetten van de klok zo veel mogelijk te beperken. Probeer allereerst overdag zo veel mogelijk buiten te zijn en het nodige (zon)licht mee te pakken. Dit zorgt ervoor dat je ’s avonds genoeg melatonine (slaaphormoon) aanmaakt en je lekker moe en voldaan voelt. Ook zorgt genoeg beweging, het liefst in de ochtend of middag er ook voor dat je ’s avonds beter in slaap komt. Daarnaast is het aan te raden om voor en na het ingaan van de zomertijd iets eerder te gaan slapen dan je gewend bent. En zorg er in de uren voordat je gaat slapen voor dat je zo weinig mogelijk licht van buiten, maar bijvoorbeeld ook van schermen zoals je tv of smartphone tot je neemt. Heb je zelf nog goede tips? We horen ze graag!

—

Healthcoin helpt werknemers om op een toegankelijke en leuke manier aan de slag te gaan met een gezonde leefstijl. Dit doen we bijvoorbeeld in onze FitterUp app, waar je collega’s uitdaagt met leuke gezondheid challenges. Werk jij binnen een organisatie en durf je de strijd met je collega’s aan te gaan of wil je als organisatie actief werken aan fittere medewerkers? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek en leer meer over de mogelijkheden voor jouw organisatie!